Πολεμικές αποζημιώσεις και κατοχικό δάνειο

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΧΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ
Δύο ανοικτά ζητήματα στις μεταπολεμικές ελληνογερμανικές σχέσεις

του ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
[inline:grm.jpg]

Η περίοδος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου άφησε κληρονομιά στους λαούς της Ευρώπης το μίσος και τον φόβο. Στον ελληνικό λαό η βίαιη γερμανική κατοχή που διήρκεσε τριάμισι χρόνια (Απρίλιος 1941 – Οκτώβριος 1944) δημιούργησε πληγές ανθρώπινες, κοινωνικές, ψυχολογικές και οικονομικές, αποτελώντας μαύρη σελίδα στην ιστορία των σχέσεων των δύο λαών.
Η καταπίεση και η εξαθλίωση, που ήλθαν ως αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης της Ελλάδας από τις δυνάμεις κατοχής, στιγμάτισαν τη μεταπολεμική της πορεία, ενώ οι εκτελέσεις αμάχων ως στρατιωτικά αντίποινα θα παρέμεναν για δεκαετίες στη μνήμη των Ελλήνων. Μόνο ανάμεσα στον Ιούνιο του 1943 και τον Σεπτέμβριο του 1944 οι εκτελεσθέντες με σκοπό τον εξιλασμό και την παραδειγματική τιμωρία ξεπερνούσαν τις 25.000, ενώ άλλοι τόσοι φυλακίσθηκαν. Αμέτρητοι ήταν ακόμη εκείνοι που μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως ή τους επιβλήθηκε καταναγκαστική εργασία, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς την εξόντωση περίπου 60.000 Ελλήνων Εβραίων.
Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν οι θάνατοι από πείνα και ασθένειες, αλλά και η ελάττωση των γεννήσεων. Από τον προπολεμικό μέσο όρο των περίπου 1.000 θανάτων ανά μήνα στην περιοχή της πρωτεύουσας, ο αριθμός τους ξεπέρασε τις 7.000 τον μήνα κατά τον χειμώνα 1941-1942. Η κατάσταση βελτιώθηκε μόνο όταν άρχισαν αποστολές τροφίμων των Συμμάχων μέσω του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Πάντως, στην τετραετία 1941-1944 μόνο από την αύξηση των θανάτων Ελλήνων πολιτών λόγω λιμού και ασθενειών και από την ελάττωση των γεννήσεων ολόκληρη η χώρα έχασε περίπου 300.000 κατοίκους.