Andrew Person

[inline:ap.jpg]
Ο Pearson, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, λειτούργησε όπως ο οργανισµός WikiLeaks στις ηµέρες µας. Μαζί µε τον συνάδελφό του και ßετεράνο του Α’ Παγκοσµίου Πολέµου Robert S. Allen (1900-1981) συνέγραψαν ανώνυµα ένα σκανδαλοθηρικό ßιßλίο, χρησιµοποιώντας πλήθος εγγράφων των µυστικών υπηρεσιών και ανατρέποντας τη µυστικοπάθεια που επικρατούσε µέχρι τότε στους συντηρητικούς δηµοσιογραφικούς κύκλους. Όταν αποκαλύφθηκαν οι συγγραφείς, είχαν πρόσκαιρες επιπτώσεις, αλλά σε ßάθος χρόνου ο Pearson καθιερώθηκε, φθάνοντας στο σηµείο να «αντιπαρατεθεί» ακόµη και µε τον πρόεδρο Franklin D. Roosevelt, ο οποίος τον αποκάλεσε «χρόνιο ψεύτη». Για τρεις ολόκληρες δεκαετίες ακολούθησε την ίδια τακτική, στοχοποιώντας τις σηµαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες των ΗΠΑ, δηµοσιεύοντας έγγραφα και αναστατώνοντας τις µυστικές υπηρεσίες, οι οποίες τον κατηγόρησαν για κοµµουνιστή και πράκτορα της Σοßιετικής Ένωσης.

Όταν ο Pearson έγραφε για την κατάσταση στην Ελλάδα, ήταν 66 ετών και τα άρθρα του δηµοσιεύονταν στη «Washington Post » και σε 700 ακόµη αµερικανικές εφηµερίδες. Στο επίκεντρο της ελληνικής πολιτικής ζωής ßρισκόταν το Κυπριακό, και ο Έλληνας πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου είχε σχεδόν επιτιµήσει δηµόσια τον Μακάριο. Ο Pearson αποκάλυπτε πως το Στέιτ Ντιπάρτµεντ, παρά το γεγονός ότι «δεν ελάτρευε πάντοτε τον Γ. Παπανδρέου, ωστόσο εκτιµούσε τη στάση του. «Θέλει να συνεργασθή µε τας Ηνωµένας Πολιτείας επί λογικής πολιτικής», εκτιµούσε ο Pearson για τον Έλληνα πρωθυπουργό, συµπληρώνοντας πως «αν επρόκειτο να ανατραπή από την Αρχήν, θα αντικαθίστατο υπό των “νέων συνταγµαταρχών”, ολιγότερον υποµονετικών µελών του ελληνικού στρατού».

Είναι προφανές ότι οι πληροφορίες του ήταν έγκυρες, στηριγµένες στην ελληνική πραγµατικότητα και προέρχονταν από το δίκτυο πληροφόρησης που ήταν ήδη εγκατεστηµένο στην Αθήνα. Σηµειωτέον ότι είχε προηγηθεί η συµµετοχή του Αµερικανού πρεσßευτή στη συνεδρίαση του τουρκικού Συµßουλίου Ασφαλείας, το οποίο είχε αποφασίσει να ρίξει ακόµη και ßόµßες ναπάλµ εναντίον της Κύπρου. Η αµερικανική συγκατάθεση είχε προκαλέσει κύµα αντι-αµερικανισµού στην Ελλάδα.

Εξάλλου, ήδη η αµερικανική πλευρά κατηγορούσε τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο ότι «ερωτοτροπούσε» µε τη Μόσχα, πως κοµµουνιστές είχαν αρχίσει να διεισδύουν στις τοπικές ελληνοκυπριακές εφηµερίδες, ενώ θεωρείτο «ψυχρή» η υποδοχή που είχαν επιφυλάξει οι Ελληνοκύπριοι στον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Lyndon B. Johnson δύο χρόνια νωρίτερα (1962).

Ο Pearson όµως έκανε µία ακόµη αποκάλυψη. Έγραφε πως «ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε προειδοποιήσει τους Αµερικανούς διπλωµάτας ότι θα ελάµßανε στρατιωτικήν ßοήθειαν από την Μόσχαν εις περίπτωσιν τουρκικής εισßολής». Επίσης, ότι το Κρεµλίνο ήταν ιδιαίτερα προσεκτικό, αλλά δεν ηρνείτο την παροχή ßοήθειας προς την Κύπρο ύψους 30 εκατοµµυρίων δολαρίων. Προσεκτικότερη συλλογή και ανάγνωση των κειµένων του Pearson για την Ελλάδα θα αποκαλύψει άγνωστες πτυχές της πρόσφατης Ιστορίας µας, καθώς και τον ρόλο και τον τρόπο δράσης των µυστικών που υπήρξαν ßασικές πηγές πληροφόρησής του. Μέγιστο επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει το πλήθος των ταξιδιών του σε Ελλάδα και Τουρκία, από τα προπολεµικά ακόµη χρόνια.

Ακόµη περισσότερο η επίσκεψη που πραγµατοποίησε στην Αθήνα το 1951 και η συνεργασία του µε τον Αµερικανό πρέσßη John Em il Peurifoy (1907-1955). Ο τελευταίος είχε ήδη κατηγορηθεί για διαρροή απόρρητων εγγράφων, γεγονός στο οποίο και απέδιδε τη µετακίνησή του στην Ελλάδα.

Πάντως, το σενάριο του Αdrew Pearson για τους συνταγµατάρχες επιßεßαιώθηκε είκοσι οκτώ µήνες µετά τη δηµοσίευσή του.

Η ιστορία αυτή προέρχεται από αδηµοσίευτη µελέτη που έχει γίνει από τον ιστορικό ερευνητή και δηµοσιογράφο Λευτέρη Σκιαδά, εκδότη της εφηµερίδας «ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΗΟΣ», www.mikros-romios.gr, τηλ.: 210 3426833.
Tags: