Ο Ι.Μεταξάς για τον πόλεμο του 1940

Ο Μεταξάς για τον πόλεμο (1940)

«Περισσότερο καθησυχαστική ήταν η απάντηση του Μεταξά στο βρετανικό ερώτημα ως προς τις προθέσεις του μετά την ήττα της Ιταλίας [σε εμπιστευτική συζήτησή τους τον Δεκέμβριο του 1940]. Ο Πάλερετ έθεσε το ερώτημα χωρίς περιστροφές. Γνώριζε ότι σε περίπτωση γερμανικής επιθέσεως η Ελλάς θα πρόβαλλε αντίσταση. Αν όμως δεν εισέβαλλε η Γερμανία, “θα κήρυσσε η Ελλάς τον πόλεμο εναντίον της”; Όταν ο Μεταξάς απάντησε καταφατικά, ο Βρετανός πρεσβευτής ρώτησε αν οι Έλληνες δεν θα θεωρούσαν ότι, μετά την ήττα της Ιταλίας, δεν ήταν σκόπιμη ένοπλη αναμέτρηση με τη Γερμανία για να πάρει την απάντηση: “Μπορείτε ν’ αφήσετε σ’ εμένα αυτή την ευθύνη”. Διέθετε, όπως δήλωσε στον πρεσβευτή, όσα στοιχεία χρειάζονταν εναντίον της Γερμανίας και ήταν διατεθειμένος να τα δημοσιεύσει. Διαβεβαίωσε επίσης ο Μεταξάς τον Πάλερετ ότι ήταν καθήκον της Ελλάδος να “συμπαρασταθή” στη Βρετανία εναντίον της Γερμανίας, όπως η Βρετανία είχε συμπαρασταθεί στην Ελλάδα εναντίον της Ιταλίας – διαβεβαίωση που είναι βέβαιο πως ήταν προϊόν ειλικρινούς ευγνωμοσύνης και όχι πικρίας. Άλλωστε, δεν μπορούσε να υπάρξει ειρήνη για καμιά χώρα πριν από την ήττα της Γερμανίας, όπως εξήγησε ο δικτάτορας, προς μεγάλη ικανοποίηση του πρεσβευτή. Ο Μεταξάς απέφυγε ακόμη -προς μεγάλη ανακούφιση του Πάλερετ- να θίξει την πιο επίμαχη πλευρά της ανεπίσημης αλλά στενής συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βρετανία: τις συγκεκριμένες υποχρεώσεις που ήταν διατεθειμένη ν’ αναλάβει η Βρετανία σε αντάλλαγμα για την παραμονή της Ελλάδος στον πόλεμο ως την τελική ήττα του Άξονος».

Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, Η δικτατορία του Μεταξά και ο πόλεμος του ’40, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 230-231.