Κύριες φάσεις του μακεδονικού αγώνα

Κύριες φάσεις του μακεδονικού αγώνα (1904-1907)
Στέφανος Μπουλασίκης

[inline:gn.jpg]
Η είδηση του θανάτου του Π.Μελά γρήγορα έφθασε στην Αθήνα.`Ηταν γόνος ευυπόληπτης οικογένειας και γι’αυτό η κοινωνία της πρωτεύουσας συγκλονίστηκε από το γεγονός.Ο Π.Μελάς δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του.Ωστόσο ο
Πρόωρος θάνατος του ήταν που έκανε ευρύτερα γνωστό το πρόβλημα της Μακεδονίας.Η προσφορά του ήταν ακριβώς αυτή:Ο θάνατος του έγινε αιτία για να
Κινητοποιηθεί η επίσημη πολιτική ηγεσία και κοινή γνώμη.Ο `Αγγλος ιστορικός
D.Dakin τον ονόμασε Βύρωνα του μακεδονικού αγώνα.
Στη συνέχεια πολλοί Νοτιοελλαδίτες (κυρίως Κρητικοί και λιγότερο Μανιάτες) κατευθύνθηκαν εθελοντικά προς Τη Μακεδονία.Η προσέλευση αυτή των σωμάτων σηματοδότησε την έναρξη της σκληρότερης φάσης του Μακεδονικού Αγώνα.
Την αρχηγία μετά το θάνατο του Μελά ανέλαβε ο Κατεχάκης και πολύ σύντομα
Ο Τσόντος,Κρητικοί και οι δύο.
Εντωμεταξύ είχε κηρυχθεί κι ένας οικονομικός πόλεμος μεταξύ Βουλγάρων και
Ελλήνων (Η πατριωτική οργάνωση Θεσσαλονίκης των Σουλιώτη-Δραγούμη
Απαγόρευε,μέσω της κοινωνικής επιρροής,τους χωρικούς να παίρνουν χρήματα από
Τις βουλγαρικές τράπεζες και τους προέτρεπε να δανείζονται κεφάλαια για την καλλιέργεια της γής τους από τις ελληνικές Εθνική και Εμπορική).
Κάποιο πρόβλημα είχε προκύψει με το συντονισμό του αγώνα,από ελληνικής πλευράς.Οι επιχειρήσεις θα οργανώνονταν από τη μακρινή Αθήνα και το
Μακεδονικό Κομιτάτο ή από το Προξενείο Θεσσαλονίκης; Ο συντονισμός φαίνεται
Πως επιτεύχθηκε με τον καθορισμό αρμοδιοτήτων μεταξύ των κέντρων.Δηλαδή,του
Κομιτάτου της Αθήνας,του Προξενείου Θεσσαλονίκης και του Προξενείου
Μοναστηρίου.Οι δραστηριότητες του Κορομηλά ενόχλησαν τους Τούρκους που
Ζήτησαν (1906) την ανάκληση του από μέρους της Αθήνας.Ο Γενικός Πρόξενος όμως είχε επιτελέσει πολύ αξιόλογο έργο.
Το 1905 ο αγώνας συνεχιζόταν.Τα ελληνικά αντάρτικα σώματα επιτύγχαναν να
Υπερισχύουν.Συνεχίστηκε η ανάπτυξη του δικτύου πληροφοριών και ανεφοδιασμού.
Νέα σώματα συγκροτήθηκαν και κινήθηκαν για να καταλάβουν θέσεις που θα
Εξυπηρετούσαν την καλύτερη επικοινωνία των νευραλγικών περιοχών.Σημαντική
Δραστηριότητα ανέπτυξε ο Καπετάν Ακρίτας (Κ.Ι.Μαζαράκης) εναντίον των
Ρουμανίζοντων Βλάχων του Βερμίου και των εξαρχικών.Οι Τούρκοι αντέδρασαν
Και τον επικήρυξαν.Τότε ελήφθη η απόφαση να μεταβεί στην Αθήνα.
Το 1906 οι Βούλγαροι έχαναν δυνάμεις.Πολλά χωριά αποδέχονταν και πάλι την
Πνευματική καθοδήγηση από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης.
Ωστόσο,όπως ήταν φυσικό,τα ελληνικά ανταρτικά σώματα,είχαν και απώλειες.Στη
Δυτ.Μακεδονία σκοτώθηκαν οι Νταλίπης και Π.Κύρου,ντόπιοι αγωνιστές.Την ίδια
Τύχη είχαν και οι οπλαρχηγοί Γαρέφας και Παντελής Παπαιωάννου.
Σκληρός ήταν ο αγώνας και στη λίμνη των Γιαννιτσών,στον επανομαζόμενο «Βάλτο».Βρισκόταν στο κέντρο του τριγώνου που σχημάτιζαν οι οδοί Θεσσαλονίκης
Βέροιας,`Εδεσσας-Βέροιας και Βέροιας-Θεσσαλονίκης.Οι κομιτατζήδες έλεγχαν τη Ν.Δ του πλευρά,όπου βρίσκονταν και αρκετά εξαρχικά χωριά.Ο έλεγχος του Βάλτου
Σήμαινε έλεγχο της επικοινωνίας στο παραπάνω τρίγωνο.Τα ελληνικά σώματα προωθήθηκαν σταδιακά προς τις θέσεις των Βουλγάρων.Μορφή του αγώνα αυτού αναδείχθηκε από το τέλος του 1906,κι έπειτα,ο Τέλλος Αγαπηνός (Καπετάν `Αγρας).
Αυτός έπεσε θύμα της δολιότητας των κομιτατζήδων (Ιούλιος 1907)