Το αρχαίο ελληνικό δημοκρατικό πολίτευμα

Το αρχαίο ελληνικό δημοκρατικό πολίτευμα

Η πολιτική ζωή της Αθήνας, μετά τη λήξη των Περσικών πολέμων, κυριαρχείται από δύο ανταγωνιστικά πολιτικά κόμματα, το αριστοκρατικό και το δημοκρατικό. Το πολίτευμα, όπως το οργάνωσε ο Κλεισθένης, συνεχώς εξελίσσεται, χάνει το συντηρητικό του χαρακτήρα, γίνεται όλο και περισσότερο δημοκρατικό. Τα πρόσωπα, όσο ισχυρά και αν είναι, υποτάσσονται στις θελήσεις του συνόλου. Ο Μιλτιάδης και ο Θεμιστοκλής, οι δύο πρωταγωνιστές των Περσικών πολέμων, πεθαίνουν ο ένας στη φυλακή και ο άλλος στην εξορία. Οι κύριοι εκπρόσωποι της νέας πολιτικής γενιάς, αν και ανήκουν σε αντίπαλες πολιτικές μερίδες, όπως ο Κίμων και ο Περικλής, δέχονται να είναι απλώς οι προικισμένοι υπηρέτες της κοινότητας. Η νομιμοφροσύνη του Κίμωνα στο δημοκρατικό πολίτευμα είναι παροιμιώδης. Ο ίδιος δέχεται αδιαμαρτύρητα τον εξοστρακισμό του το 461 π.Χ. και, όταν η πατρίδα τον ανακαλεί, τίθεται επικεφαλής του στόλου των Αθηναίων κατά την τελευταία τους επιχείρηση εναντίον των Περσών, για να πεθάνει πολιορκώντας τη Σαλαμίνα της Κύπρου και να νικήσει, έστω και νεκρός, τους Πέρσες (449 π.Χ.). Ο ίδιος ο Περικλής δεν είναι παρά ο πρώτος ανάμεσα στους πολίτες. Η μεγαλύτερη δόξα για τον Περικλή είναι ότι, παρόλο που κυριάρχησε για πολλά χρόνια στον πολιτικό στίβο της Αθήνας και συγκέντρωσε στα χέρια του εκτεταμένες εξουσίες, ποτέ δεν ξέφυγε από τη δημοκρατική νομιμότητα.