Συνοπτική ιστορία της Ουκρανίας και της Κριμαίας

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΤΗΣ ΚΡΙΜΑΙΑΣ

του ΙΩΑΝΝΗ Σ. ΠΑΠΑΦΛΩΡΑΤΟΥ
[inline:okr.jpg]

Οι ραγδαίες εξελίξεις στην περιοχή της Ουκρανίας και της Κριμαίας προκάλεσαν την προσοχή της διεθνούς κοινότητας. Διάφορες αναλύσεις είδαν το φως της δημοσιότητες, πολλές εκ των οποίων βασίζονταν στο θυμικό ή στις ιδεοληψίες του συντάκτη τους. Στο παρόν άρθρο παρατίθενται διάφορα στοιχεία σχετικά με την ιστορία της ευρύτερης περιοχής, ενώ εμπεριέχεται και ένα σύντομο χρονικό της πρόσφατης κρίσης έως τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στην Κριμαία.

Η Ουκρανία καλύπτει το νοτιοδυτικό άκρο της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης, έχοντας έκταση 603.628 τετραγωνικών χιλιομέτρων, γεγονός που την καθιστά την 44η μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως. Είναι ανεξάρτητη χώρα από το 1991, με πολίτευμα την ημιπροεδρική δημοκρατία. Το Σύνταγμά της ψηφίσθηκε το 1996 και δίνει αυξημένες αρμοδιότητες στον εκάστοτε πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από το υπουργικό συμβούλιο, ενώ η νομοθετική από το Κοινοβούλιο, το οποίο ονομάζεται Ανώτατη Ράντα ή Συμβούλιο και αποτελείται από 450 βουλευτές. Διοικητικά, η χώρα διαιρείται σε 24 περιφέρειες (Όμπλαστ) και μια αυτόνομη δημοκρατία, αυτήν της Κριμαίας.
Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην Ουκρανία έχουν εντοπισθεί πριν από 3.000 χρόνια. Στην περιοχή της Κριμαίας (της Ταυρίδας ή Ταυρικής των αρχαίων Ελλήνων) είχαν εγκατασταθεί οι Κιμμέριοι και οι Σκύθες. Στα δυτικά, οι Δωριείς (προερχόμενοι από την Ηράκλεια την Ποντική) ίδρυσαν διάφορους οικισμούς. Από τον 5ο αιώνα π.Χ. (ή κατ’ άλλους από τον 7ο αιώνα π.Χ.) κτίστηκαν οι πρώτες πόλεις στην ανατολική παράλια ζώνη, η Θεοδοσία και το Παντικάπαιον (το σημερινό Κερτς) από τους Μιλήσιους. Αργότερα, συνεστήθη το βασίλειο του Κιμμερίου Βοσπόρου, γύρω από τη Μαιώτιδα λίμνη. Έως τον 2ο αιώνα π.Χ. η Ουκρανία αποτελούσε τμήμα της επικράτειας της Σκυθίας, ενώ σταδιακά εγκαταστάθηκαν στα εδάφη της μέλη διαφόρων φυλών της Ανατολής. Την ίδια περίοδο η Κριμαία ακολούθησε διαφορετική πορεία, έχοντας τεθεί υπό τον έλεγχο του Βασιλείου του Πόντου. Κατά τους πρώτους μετά Χριστόν αιώνες η Κριμαία δέχθηκε την επιδρομή των Γότθων, των Ούννων, των Βουλγάρων και των Χαζάρων. Τον 9ο αιώνα η φυλή των Ρως έφθασε στα εδάφη της Ουκρανίας και της Κριμαίας. Σχηματίσθηκε το κράτος των Ρως, με πρωτεύουσα το Κίεβο.