Συνθήκες επιβίωσης των Ελλήνων
Συνθήκες επιβίωσης των υπόδουλων Ελλήνων
Ορισμένες περιοχές του ελλαδικού χώρου εξακολούθησαν να βρίσκονται υπό βενετική κυριαρχία και μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Στα εδάφη αυτά οι Βενετοί επέβαλαν το δυτικό φεουδαρχικό σύστημα, προσαρμοσμένο στις τοπικές συνθήκες. Υπήρξαν, όμως, αντιστάσεις των πληθυσμών που εκδηλώθηκαν με ποικίλες μορφές.
Ηπιότερη πολιτική ακολούθησε η Βενετία στον πολιτιστικό τομέα, επιτρέποντας την ελεύθερη μετακίνηση σπουδαστών από τις βενετοκρατούμενες περιοχές προς την Ιταλία. Ετσι, τα πνευματικά κέντρα της Ιταλίας (Βενετία, Φλωρεντία, Πάδοβα κ.ά.) έγιναν εστίες μόρφωσης και ανταλλαγής ιδεών των Κυπρίων, των Κρητικών και των Επτανησίων, οι οποίοι στη συνέχεια μεταλαμπάδευαν τα φώτα της παιδείας στις ιδιαίτερες πατρίδες τους.