Ο λαικός φιλόσοφος Σωκράτης

Ο λαικός φιλόσοφος Σωκράτης

[inline:sk.jpg]
Ο Σωκράτης πέρασε απαρατήρητος μέχρι τα τριάντα του,όταν ξαφνικά αποφάσισε να αλλάξει με την διδασκαλία του στους αθηναίους πολίτες.Αντίθετα με τους σοφιστές ,που έπαιρναν απο το μαθητή του πολλά χρήματα χωρίς να του μαθαίνουν τίποτα ουσιαστικό,ο Σωκράτης ισχυριζόταν οτι δεν ήξερε τί-
ποτα και δεν δεχόταν τον τίτλο του δασκάλου.Ουσιαστικά με αυτό το πλαίσιο σκέψης , εννοούσε οτι όλοι οι άνθρωποι είμαστε κατώτεροι απο τον Θεό και οτι ο καθένας θα μπορούσε να αποκτήσει αυτο-
γνωσία εαν δεχόταν χωρίς εγωισμό τα μηνύματα της οικογενείας και των φίλων του.Ο μεγάλος φιλό
σοφος είχε κατανοήσει οτι μόνο με την μετριοπάθεια μπορούσε να γίνει ο τυφλός υπήκοος του εκά-
στοτε κόμματος σε σοβαρό πολίτη-κριτή της χώρας του.
Ο Σωκράτης ζούσε λιτά και προέτρεπε και τους μαθητές του να κάνουν το ίδιο.`Ηταν απο τους λίγους διανοούμενους που είχε πεί κατάμουτρα στον Περικλή και τους πλούσιους φίλους του οτι χαιρόταν που δεν είχε τόσα υλικά βάρη.Η αντίθεση του στον πλούτο δεν προερχόταν απο το προ
σωπικό κόμπλεξ της στέρησης ,μα είχε την βάση του στην φιλοσοφημένη πεποίθηση οτι μόνο όποιος ζεί λιτά μπορεί, σε καιρό δυσχερειών,να σταθεί αξιοπρεπώς στην κοινωνία χωρίς να γίνει ανδράποδο των τοκογλυφικών τραπεζών.Απο την ιστορία του ελληνικού έθνους γνωρίζουμε άντεξε και είχε δυνα μική παρουσία στην πολεμική γειτονιά,εκείνο το ελληνικό κράτος που είχε μάθει στους πολίτες του να
ζούν χωρίς πολυτέλεια που φέρει ταξικές διακρίσεις.
Κάποιοι μεταμοντέρνοι αριστεροί κύκλοι θέλουν να οικοποιηθούν τον Σωκράτη και να τον παρουσιάσουν ως πρόδρομο του μαρξισμού κατακρεουργόντας την αξιοπρέπεια της ιστορικής αλή-
θειας. Τα απομνημονεύματα του Ξενοφώντα είναι αμείλικτα:`Οταν ο νεαρός τότε Πλάτωνας παρουσίασε σε πάπυρο το προσχέδιο για την εφαρμογή της κοινοκτημοσύνης στους ανθρώπους ,ο Σωκράτης τον έσχισε λέγοντας οτι ένα τέτοιο πολιτικό πρόγραμμα θίγει την πολιτική αξιοπρέπεια των
ανθρώπων.
Ο Σωκράτης κατηγορούσε την αθηναική δημοκρατία όχι για τις δομές της ,μα γιατί εξέλεγε τους άρχοντες της πόλης με κλήρωση και όχι με ανάθεση μέσω της λαικής εντολής.Ο λαικός φιλόσοφος σεβόταν τους νόμους: `Οχι μόνο δέχθηκε να καταδικαστεί σε μία δίκη-παρωδία , μα σύμφωνα με τον Πλάτωνα ,αρνήθηκε να δεχθεί να δραπετεύσει απο την φυλακή γιατί θα θεωρούνταν, δικαιολογημένα, λιποτάκτης.
Ενδιαφέρον παρουσίαζει η θέση του οτι το άκρατο διάβασμα φέρνει δηλητηρίαση του νού και της ψυχής. Επομένως ήθελε μία πολιτεία που με την πειθώ,να προσαρμόζει τον εκάστοτε συγγραφέα στις παραδόσεις και ηθικές αρχές της χώρας.
Νεκτάριος Κατσιλιώτης
Ιστορικός-Εκδότης