Οι Βουργουνδοί στο Δουκάτο των Αθηνών

ΟΙ ΒΟΥΡΓΟΥΝΔΟΙ ΣΤΟ ΔΟΥΚΑΤΟ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
Η Δυναστεία των Ντε λα Ρος

του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΗΛ. ΚΑΝΤΖΙΝΟΥ
[inline:ip.jpg]

Το Δουκάτο των Αθηνών ήταν ένα κρατίδιο το οποίο δημιουργήθηκε τα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Οι πρώτοι άρχοντές του ήταν οι Βουργουνδοί ιππότες από τον Οίκο των Ντε λα Ρος, οι οποίοι εγκαινίασαν μια νέα ιστορική περίοδο τόσο για την Αθήνα όσο και για ολόκληρη την Αττικοβοιωτία, διακυβερνώντας για περισσότερο από έναν αιώνα. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται συνοπτικά τα ιστορικά γεγονότα που οδήγησαν στην ίδρυση του Δουκάτου των Αθηνών, καθώς και το έργο όλων των δουκών από τον Οίκο των Ντε λα Ρος. Επιπλέον, εκτίθενται οι συνθήκες υπό τις οποίες έδρασαν προσπαθώντας να εδραιώσουν την κυριαρχία τους αλλά και να επεκτείνουν τα εδαφικά όρια του κρατιδίου τους.

Η ίδρυση του Δουκάτου των Αθηνών
Στα τέλη του 12ου αιώνα η Αθήνα είχε περιέλθει σε δεινή οικονομική κατάσταση, λόγω της ασύδοτης διακυβέρνησης των Βυζαντινών διοικητών της και της καταχρηστικής συμπεριφοράς ορισμένων ανωτάτων αξιωματούχων του κράτους (ιδίως των στρατηγών), οι οποίοι εισέρχονταν στην Αττική και υφάρπαζαν τα αποθεματικά από τα δημόσια ταμεία βιαιοπραγώντας εις βάρος των κατοίκων. Το ξεκίνημα του 13ου αιώνα βρήκε την Αθήνα υπό πολιορκία. Το 1203 ο στρατός του άρχοντα του Ναυπλίου και του Άργους Λέοντα Σγουρού εισέβαλε στην Αττική και έφθασε ως και κάτω από τα τείχη της Ακρόπολης. Ο Πελοποννήσιος αξιωματούχος είχε επαναστατήσει εναντίον του αυτοκράτορα Αλεξίου Γ’ Αγγέλου (ή Κομνηνού, όπως αυτοαποκαλείτο), έχοντας ανακηρύξει αυτόνομη τη διοικητική του περιφέρεια, η οποία εκτεινόταν από την Αργολίδα ως τη Βοιωτία. Τελικώς οι επιτιθέμενοι λεηλάτησαν την πόλη αλλά απέτυχαν να κυριεύσουν την Ακρόπολη, η οποία βρισκόταν υπό τη διοίκηση του Μητροπολίτη Αθηνών Μιχαήλ Χωνιάτη.
Στις 13 Απριλίου 1204 η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε από τους Σταυροφόρους. Ακολούθως τα εδάφη της πρώην Βυζαντινής Αυτοκρατορίας διαμοιράστηκαν επί χάρτου μεταξύ των νικητών, αλλά, κατ’ ουσίαν, ελάχιστα από αυτά είχαν κατακτηθεί. Ο ηγέτης των φραγκικών στρατευμάτων Βονιφάτιος Α’ ο Μομφερρατικός (1150-1207), λοιπόν, συνέχισε την εκστρατεία του για την κατάληψη των βυζαντινών επαρχιών στον ελλαδικό χώρο. Πρώτα κυρίευσε τη Θεσσαλονίκη, όπου ίδρυσε το ομώνυμο Βασίλειο, όντας υποτελές στον Λατίνο αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης Βαλδουίνο Θ’ της Φλάνδρας και εκτεινόμενο από τον Έβρο ως την Κόρινθο.