Η φοβία του Αδαμαντίου Κοραή

Ο Αδαμάντιος Κοραής γεννήθηκε στην Σμύρνη και πήρε τα πρώτα του φώτα στην αυστηρή Ευαγγελική σχολή.Μεγαλωμένος ως αφέντης ,δεν άντεχε το ραγιάδικο περιβάλλον της Ανατολής ,την υλιστική μανία των υπηκόων και υποδούλων της αυτοκρατορίας και έφυγε για την φωτισμένη Δύση.
Ξεκίνησε την εκεί σταδιοδρομία του ως ιατρός ,αλλά πολύ γρήγορα σπούδασε φιλολογία και καταπιάστηκε με την δημιουργία ενός εκδοτικού οίκου που θα μετεκένωνε το πνεύμα του διαφωτισ-
μου στην υπόδουλη ελληνορθοδοξία.
Επηρεασμένος απο την γαλλική επανάσταση και την κελτική αρχαιοελληνολατρεία,μίσησε βαθύτατα την μοναρχία και το Βυζάντιο και αποκόπηκε τελείως απο την λαική παράδοση.Για τον Κοραή θα είχε σημασία να προσφέρει τις υπηρεσίες του σ’ένα μελλοντικό ελληνικό κράτος εαν αυτό επιθυμούσε να ακολουθήσει τα αρχαιοελληνικά πλαίσια και μάλιστα εκείνα της Αθήνας του Περικλή.
Κλεισμένος στον εαυτό και στα παραμορφωτικά γαλλικά σαλόνια δεν μπορούσε να καταλάβει οτι ο Ελληνισμός ,για λόγους πολιτισμού και γεωστρατιγικής ,δεν μπορούσε να ξεκόψει απο την βυζαντινή παράδοση και άθελα του έγινε ένας ξεπεσμένος ευρωλιγούρης που προπαγάνδιζε μία ελληνογαλλική συμμαχία χωρίς να έχει αντικειμενικά ερείσματα για να την παρουσιάσει στους φαναριώτες και στους τοπικούς δημογέροντες.Ως γνωστόν η Γαλλία παρέμενε για αιώνες ο πιστότερος σύμμαχος της οθωμανικής αυτοκρατορίας .
Κάτω απο αυτές τις συνθήκες ,δεν είναι παράξενο που ο Αδαμάντιος Κοραής βλέποντας οτι η ελληνική επανάσταση του 1821 ακολουθεί βυζαντινά πρότυπα και μία εξωτερική πολιτική ανεξάρτητη απο τις επιθυμίες των ευρωπαικών δυνάμεων,αρνήθηκε να δώσει τις υπηρεσίες του κρυμμένος στην πεποίθηση οτι το ελληνικό κράτος θα μετεξελιχθεί πολιτισμικά σε μία αντανάκλαση των μουσουλμανικών χαλιφάτων.
Μοναδική θετική του προσφορά η επιμονή του στον καθαρισμό της δημώδης ελληνικής γλώσσας.Το ελληνικό λεκτικό στοιχείο είχε δεινοπαθείσει απο τις προσμίξεις βενετικών,τουρκικών
αρβανίτικων και σλαβικών ορολογιών.Σ’αυτή την επιμονή του Κοραή οφείλεται η διαμόρφωση εκείνου του γλωσσικού εργαλείου που όπλισε την πέννα των διάσημων λογοτεχνών του 19 αιώνα.
Νεκτάριος Κατσιλιώτης
Ιστορικός-Εκδότης