Η πολιτική των Κομνηνών στα Βαλκάνια
Η πολιτική των Κομνηνών στη Βαλκανική Χερσόνησο
Στα Βαλκάνια ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός αντιμετώπισε με επιτυχία τις επιδρομές των Πατζινακών και των Κομάνων, δύο λαών τουρκικής καταγωγής. Από την εποχή του Ιωάννη Β’ Κομνηνού αρχίζει να εκδηλώνεται έντονη διαμάχη μεταξύ του Βυζαντίου και της αναδυόμενης ουγγρικής δύναμης. Ο Ιωάννης προσπάθησε να παρέμβει στις διαμάχες για τη διαδοχή του ουγγρικού θρόνου, μια πολιτική που συνέχισε και ο διάδοχος του Μανουήλ. Το 1164 υπογράφτηκε μια πολύ ευνοϊκή για το Βυζάντιο συνθήκη με τους Ούγγρους, που ανανεώθηκε τρία χρόνια αργότερα. Με τη συνθήκη αυτή περιήλθαν στο Βυζάντιο η Δαλματία, η Κροατία, η Βοσνία και η περιοχή του Σιρμίου. Επιτυχίες είχε επίσης το Βυζάντιο και κατά του σέρβου ηγέτη Στέφανου Νεμάνια.
Τα αποτελέσματα όμως όλων των παραπάνω επιτυχιών άρχισαν να εξανεμίζονται επί Ανδρονίκου Κομνηνού. Στις δύο τελευταίες δεκαετίες του 12ου αιώνα οι Ούγγροι και ο Νεμάνια αποδεσμεύθηκαν εύκολα από τη βυζαντινή επιρροή, ενώ η Βοσνία πέρασε στον έλεγχο του πάπα. Το μεγαλύτερο όμως πλήγμα για το κύρος της αυτοκρατορίας στη Βαλκανική Χερσόνησο υπήρξε η ίδρυση του Δεύτερου Βουλγαρικού Κράτους υπό τους αδελφούς Πέτρο και Ασάν (1185), Η ανασύσταση του Βουλγαρικού Κράτους σήμανε το οριστικό τέλος της βυζαντινής κυριαρχίας στα Βαλκάνια.