Η μεγάλη ατυχία (1921)

Η μεγάλη ατυχία (1921)
Παναγιώτης Καγιάς

[inline:ks.jpg]
Ο Τσώρτσιλ («Aftermath») γράφει: «Οι `Ελληνες έκαμαν έντονον και επίμονον εθνική προσπάθεια.Αν τους παρείχοντο πιστώσεις και η καλή πίστις των Μεγάλων Δυνάμεων,κανείς δεν ημπορεί να είναι βέβαιος,ότι δεν θα επέβαλλον την ειρήνην εις τους Τούρκους κεμαλικούς,η οποία θα τους εξασφάλιζε τη Θράκη και μια πρόσβασιν εις την Σμύρνην.Μη έχοντες καμμιά εξ αυτών των αρωγών,ηναγκάσθησαν να αναζητήσουν την ειρήνη εις την `Αγκυρα δια του ξίφους».
«Παρά τρίχα γλύτωσε ο Κεμάλ την καταστροφή» γράφει ο στρατηγός Βεντήρης,παρ’όλο,που σαν πιστός υπήκοος του κόμματος τη χλευάζει,όπως και οι άλλοι κομματικοί «ιστορικοί».
Κάτοικος της `Αγκυρας την εποχή εκείνη ο Γ.Ρουμής γράφει στο βιβλίο του «Γιουνάν Γκελίορ» (1935) για την αλλοφροσύνη της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης που απαιτούσε να συλληφθεί και να κρεμαστεί ο Κεμάλ! Και η Ανδρονίκη Μαστορίδου (« Αναμνήσεις από τη χαμένη πατρίδα») γράφει για τους Τούρκους κατοίκους της `Αγκυρας: «`Όταν οι `Ελληνες έφθασαν στο δεύτερο σιδηροδρομικό σταθμό,το Πολατλή και ακούγοντας τα κανόνια τους είχαμε τρελλαθεί από τη χαρά μας,οι Τούρκοι παρακαλούσαν να τους κρύψουμε…Είχαν πάθει τέτοιο ηθικό κλονισμό,που έλεγαν,να έλθη ένας καλός αρχηγός κι ας είναι,όποιος θέλει.Δεν αντέχουμε άλλο! Οι Τουρκάλες έτρεχαν στα χριστιανικά σπίτια να κρυφθούν κι έλεγαν σε έξι ώρες οι Γιουνάν θα είναι μέσα! Τι έγινε ξαφνικά; `Ενας ψίθυρος μεταξύ των χριστιανών ακούστηκε.Υποχώρησις»
Οι βροχές που είχαν πιάσει ενωρίτερα εκείνο το χρόνο,είχαν κάνει «τας φυσικάς οδούς απύθμενους και εδημιουργείτο κίνδυνος δια τον εφοδιασμό του στρατού»,γράφει ο Ξενοφών Στρατηγός (Η Ελλάς εν Μ.Ασία)