Η Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Η ΙΤΑΛΟΚΡΑΤΙΑ ΣΕ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ (Θυσίες-άρνηση-αφελληνισμός)

του ΔΗΜΗΤΡΗ Ε. ΦΙΛΙΠΠΗ
[inline:dk.jpg]

Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου άφησε έξω από τα σύνορα της Ελλάδας τα Δωδεκάνησα, που παρέμειναν υπό τουρκική κατοχή ως το 1912, όταν και πέρασαν στα χέρια των Ιταλών, μετά τον Ιταλοτουρκικό Πόλεμο για την κυριαρχία της Κυρηναϊκής. Ο επονομαζόμενος και «πόλεμος της Λιβύης ή της Τριπολίτιδας», που ξέσπασε τον Σεπτέμβριο του 1911, ανέδειξε νικήτρια την Ιταλία, με πρωθυπουργό τότε έναν μετριοπαθή πολιτικό, τον Τζιοβάνι Τζιολίτι. Μετά την ήττα της, η Υψηλή Πύλη υποχρεώθηκε να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία, και έτσι οι Δωδεκανήσιοι Έλληνες, που ήδη από την Ελληνική Επανάσταση ήλπιζαν επί ματαίω στην απελευθέρωσή τους, περιέρχονταν από την τουρκική στην ιταλική κατοχή, όπου και θα παρέμεναν σχεδόν ως τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου…

Ανάμεσα σε τρεις πολέμους: Θυσία πρώτη
Το σχεδόν βέβαιο είναι ότι εκείνη η μετάβαση από τον ένα ζυγό στον άλλον έγινε με τη σιωπηρή συγκατάθεση, αν όχι και με την προτροπή τού τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας, του Ελευθερίου Βενιζέλου, όπως αποκάλυψε αργότερα στα ημερολόγιά του ο (τότε υπασπιστής του) Ιωάννης Μεταξάς…
Αν και είναι θεμιτό να υποστηρίζεται ότι ο Βενιζέλος προσδοκούσε βάσιμα ότι θα έπαιρνε πίσω σύντομα τη «βασίλισσα» (τουλάχιστον ήλπιζε ότι μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο θα έβαζε με αξιώσεις το Δωδεκανησιακό στο πλαίσιο του Ανατολικού Ζητήματος), εντούτοις είναι το λιγότερο αφελές να πιστέψει κανείς ότι ο ηγέτης των Φιλελευθέρων δεν είχε εξαρχής εντοπίσει τις πραγματικές προθέσεις της Ιταλίας για οριστική και όχι για προσωρινή προσάρτηση των νησιών, όπως παραπλανητικά είχε διακηρύξει η Ρώμη, που μιλούσε για αυτονομία και αυτοδιοίκησή τους. Εξάλλου, οι πραγματικές προθέσεις της Ιταλίας αποκαλύφθηκαν αμέσως: τον Ιούνιο του 1912, οι ιταλικές Αρχές της Δωδεκανήσου συνέλαβαν και φυλάκισαν τους αντιπροσώπους των νησιών, που είχαν συγκεντρωθεί στην Πάτμο για να ιδρύσουν την «αυτόνομη πολιτεία του Αιγαίου»…