Η αυγή του 19ου αιώνα
[inline:cn.jpg]
Στο Συνέδριο της Βιέννης (Οκτώßριος 1814 – Ιούνιος 1815) οι αντιπρόσωποι των νικητριών δυνάµεων ίδρυσαν την Ιερή Συµµαχία* και αποφάσισαν να επαναφέρουν το «παλαιό καθεστώς»* των αριστοκρατικών προνοµίων (αρχή της νοµιµότητας). Η επάνοδος στην «αρχή της νοµιµότητας» ενίσχυσε τους µοναρχικούς θεσµούς. Οι νικήτριες δυνάµεις καθόρισαν νέα σύνορα στην Ευρώπη, χωρίς να εκτιµηθεί η εθνολογική σύνθεση των πληθυσµών της. Οι λαοί όµως της Ευρώπης, αµφισßητώντας τις αρχές του απολυταρχικού καθεστώτος, προκάλεσαν από το 1820 έως το 1848 µια σειρά από εξεγέρσεις.
Ο φιλελευθερισµός και ο εθνικισµός υπήρξαν οι κυρίαρχες ιδεολογίες του 19ου αιώνα και ο άξονας γύρω από τον οποίο κινήθηκαν οι λαοί για την εξασφάλιση της πολιτικής και της εθνικής τους ανεξαρτησίας. Έτσι, δηµιουργήθηκαν νέα κράτη στην Ευρώπη είτε από την ένωση µικροτέρων (Ιταλία, Γερµανία) είτε από την απόσχισή τους από µεγάλες αυτοκρατορίες (η Ελλάδα και τα άλλα ßαλκανικά κράτη από την Οθωµανική Αυτοκρατορία και το Βέλγιο από τις Κάτω Χώρες).
Στη Λατινική Αµερική εξάλλου οι αποικίες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας εξεγέρθηκαν, µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία νέων κρατών.
Η Βιοµηχανική Επανάσταση, που είχε αρχίσει στην Αγγλία τον 18ο αιώνα, εξαπλώνεται στα υπόλοιπα κράτη της Βόρειας Ευρώπης. Μια νέα τάξη, η εργατική, έρχεται στο προσκήνιο τα συµφέροντα της οποίας θα συγκρουστούν µε αυτά της αστικής τάξης. Παράλληλα κάνουν την εµφάνισή τους ο συνδικαλισµός και το γυναικείο κίνηµα.
Τέλος, οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές δυνάµεις (Αγγλία, Γαλλία) εκτόπισαν προοδευτικά τις παλαιές αποικιοκρατικές χώρες (Ισπανία, Πορτογαλία). Ήταν η εποχή της νέας αποικιοκρατίας, του ιµπεριαλισµού*, όπως ονοµάστηκε.