Η αγωνία του Κρουστάλλη
Ο λαικός λογοτέχνης Κρουστάλλης ήταν από τις φωτεινές εξαιρέσεις ενός επαρχιώτη που πήγε να ζήσει στην Αθήνα,αλλά δεν ξέχασε τον τόπο καταγωγής του.Ζεί και εργάζεται ως δημοσιογράφος στους δρόμους της πρωτεύουσας του ελληνικού βασιλείου,μα το μυαλό του είναι να τονίσει τον θετικό ρόλο της επαρχίας στην διαβίωση των αστικών κέντρων.
Στην εποχή του παρατηρήθηκε έντονο κλίμα αστυφιλίας:Οι αγρότες μην έχοντας εργασία κατέβαιναν στην Αθήνα ή στην Πάτρα είτε για να γίνουν οικιακοί βοηθοί ή εργάτες σε κακοσυντηρημένα εργοστάσια.Ο Κρουστάλλης ,μορφωμένος κοινωνικά,ήξερε ότι η αποδυνάμωση της επαρχίας θα είχε κακή συνέπεια και για την οικονομική ευρωστία του ελληνικού βασιλείου μιάς και δεν θα υπάρχουν στην ύπαιθρο εργατικά χέρια για να τροφοδοτήσουν με πρώτες ύλες τις βιομηχανίες ,βιοτεχνίες και οικοτεχνίες.Θέλει να αρθρογραφήσει ,να τα πεί έξω από τα δόντια,αλλά φοβάται την ευθεία αντιπαράθεση με το κατεστημένο και προτιμά μέσα από τα ποιήματα του να τονίσει την ομορφιά και χρησιμότητα της υπαίθρου μήπως και συγκινήσει τους αρμόδιους βουλευτές και κάνουν προτάσεις πρός την τοπική αυτοδιοίκηση να κάνουν εγγειοβελτιωτικά έργα στην επαρχία και μείνουν οι νέοι στα χειρονακτικά έργα της υπαίθρου.
Η σαλονάτη αριστοκρατία είδε με τρομερό κυνισμό και ειρωνεία την εκπληκτική προσπάθεια του Κρυστάλλη.Είδαν τον κίνδυνο που απειλούσε άμεσα την παραγωγή άνεργων πτυχιούχων ή φθηνών εργατικών χεριών πρός όφελος τους και γι’αυτό έδιωξαν τον πατριώτη ποιτή από τις σημαντικές πολιτισμικές εκδηλώσεις.Ο Κρυστάλλης πέθανε άδοξα:Από τον καυμό του ανέπτυξε φυματίωση και πέθανε άγνωστος μεταξύ αγνώστων.Τα μεγάλα τζάκια ήταν πανίσχυρα και δεν δέχονταν ούτε τον πιο ανίσχυρο υπαινιγμό για ανακατανομή του πλούτου τους.`Ηδη η αναδιανομή γής που έκανε ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος ήταν μιά μεγάλη τους παραχώρηση.
Η εκάστοτε πολιτεία δεν τόλμησε να συγκρουστεί με την ολιγαρχία της γής ,το αγροτικό διαιωνίστηκε ,πέρασε από πολλές φάσεις και φθάσαμε στην αυγή του 21ου αιώνα οι γεωργοί να βγαίνουν με τα τρακτέρ στους δρόμους για να διεκδικήσουν μιά καλύτερη ποσόστοση από τα ψίχουλα που παρέχει η νεοαποικιακή Ευρωπαική `Ενωση.
Νεκτάριος Κατσιλιώτης
Ιστορικός-Εκδότης