Ενσωμάτωση ελληνικών γαιών στο δυτικό σύστημα

Ενσωμάτωση ελληνικών γαιών στο δυτικό φεουδαρχικό σύστημα

Εγώ, ο σεβαστός Νικόλαος Μονιάνης και εγώ, ο σεβαστός Μιχαήλ Μολλεσίνος, και όλοι όσοι κατοικούν από το ποτάμι Πετρέα ως τον τόπο Ακτους, αναγνωρίζουμε ότι λάβαμε από σένα, τον ευγενέστατο κύριο Γραδονίγο, με εντολή του Υψηλότατου Δόγη και του Δούκα της Κρήτης και του Μεγάλου και Μικρού Συμβουλίου, την περιοχή από το ποτάμι Πετρέα ως τον τόπο Ακτους ως φέουδο με την εύνοια του Δόγη της Βενετίας. Ορκιζόμαστε ότι θα μείνουμε πιστοί και υποταγμένοι στην τιμή του Δόγη και των διαδόχων του και στο Δούκα της Κρήτης.θα τηρούμε αληθινή υπακοή και θα αναγκάζουμε τους Ανατολίτες (δηλαδή τους Βυζαντινούς) να φύγουν και θα τους εγκαθιστούμε έξω από εδώ… Αν οι ίδιοι θελήσουν να περάσουν στην υποταγή Σου, θα λάβουν γαίες από τον Πετρέα ως τις πηγές του ποταμού Σέλμωνος (Αλλιώς) θα τους πολεμήσουμε μέχρι να υποταχθούν στην Υψηλότητά Σου και (τότε) θα τους επαινέσουμε και θα τους δώσουμε μια λίτρα δηνάρια και θα τους προμηθεύσου με κερί… Οσο για τους βιλάνους (δουλοπάροικοι) που διαπιστώθηκε ότι ανήκουν στην περιοχή Ρεθύμνου, θα τους επιστρέψουμε στους φεουδάρχες της θα επιστρέψουμε και όλους τους δούλους της Κοινότητας (Ρεθύμνου).

Από έγγραφο του έτους 1222, ΣΤΟ: D. J. Geanakoplos. Byzantium. Church, Society and Civilization seen through contemporary Eyes, Σικάγο 1984, 70.