Εθνικός διχασμός
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ
Ο «Μεγάλος Πόλεμος» και η διατύπωση δύο αντίπαλων θέσεων για το εξωτερικό ζήτημα
της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
[inline:bk.jpg]
Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε το γεγονός εκείνο που επιτάχυνε τις εσωτερικές εξελίξεις στην Ελλάδα μορφοποιώντας την εσωτερική σύγκρουση και φέρνοντας σε αντιπαράθεση τις Δυτικές Δυνάμεις με την Ελλάδα.
Η πολιτική κρίση ξέσπασε το 1915 και είχε ως βάση τη διαφωνία που είχε εκδηλωθεί ήδη από το 1914 ανάμεσα στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και στον βασιλιά Κωνσταντίνο γύρω από το ζήτημα της στάσης που έπρεπε να τηρήσει η Ελλάδα στις συνθήκες του ευρωπαϊκού πολέμου. Ενώ η κυβέρνηση Βενιζέλου αποφάσισε το καλοκαίρι του 1914 την τήρηση ευμενούς ουδετερότητας προς τη Σερβία, με την οποία η Ελλάδα είχε συνάψει Συνθήκη Αμοιβαίας Συνεργασίας (1913), ο υπουργός των Εξωτερικών Γ. Στρέιτ υποστήριξε στο υπουργικό συμβούλιο την πολιτική της «διαρκούς ουδετερότητας». Ο Βενιζέλος υπέβαλε την παραίτησή του, η οποία δεν έγινε αποδεκτή από τον βασιλιά.
Ας σημειωθεί ότι ενώ είχε ήδη προβεί σε τρεις προσπάθειες εγκατάλειψης της ουδετερότητας, το φθινόπωρο του 1914 ο Βενιζέλος κατέστη κατόπιν επιφυλακτικός επιδιώκοντας την εξασφάλιση και της ρουμανικής εγγύησης. Εξάλλου, όταν τον Φεβρουάριο του 1915 οι Σύμμαχοι του πρότειναν να βοηθήσει τη Σερβία, εκείνος δεν θεωρούσε την περίσταση κατάλληλη για την έξοδο, μετά την άρνηση της Ρουμανίας να συμμετάσχει χωρίς τη Βουλγαρία.